Ostatnia i powszechnie uważana za najważniejszą powieść Fiodora Dostojewskiego – poświęcił jej pisaniu ponad dwa lata. W zamierzeniu pisarza w przyszłości miał powstać dalszy ciąg historii Aloszy. Niestety wkrótce potem pisarz zmarł.

Książka opisuje historię ojcobójstwa, w którą w różny sposób zamieszani są wszyscy synowie zamordowanego. Powieść analizuje psychologiczne pobudki kierujące bohaterami. Roztrząsa odwieczne dylematy ludzkości: istnienie wolnej woli, Boga, zła, miłości. Dostojewski jest mistrzem analizy najmroczniejszych zakątków duszy ludzkiej i targających człowiekiem namiętności. Pisząc tę książkę Dostojewski był pod wpływem filozofa Nikołaja Fiodorowa, który uważał, że ludzkość może osiągnąć zbawienie dzięki synom potrafiącym odkupić winy swoich rodziców. Niewątpliwie ogromne też miała znaczenie osobista tragedia pisarza, ponieważ w czasie gdy pracował nad utworem, zmarł jego trzyletni synek Alosza.

Powieść ta uznawana jest przez wielu myślicieli, takich jak Zygmunt Freud czy Albert Einstein, za jedno z najwybitniejszych dzieł literatury światowej.