W drugiej połowie XIX wieku rewolucja przemysłowa wywołuje nagłą zmianę sposobu myślenia. Dochodzi do zmiany percepcji artystycznej. Fascynacja historią, cechująca sztukę akademicką, ustępuje miejsca konfrontacji pomiędzy przeszłością a teraźniejszością, które charakteryzują czasy nowoczesne. "Trzeba być malarzem swego czasu i przedstawić to, co się widzi" - twierdzi Manet. Realizm, impresjonizm, symbolizm, Art Nouveau przewijają się kolejno przez tę część wieku. Wielcy artyści biorą udział w tej debacie: Courbet i Rodin, ale też Manet, Monet, Gauguin czy van Gogh. Artyści ci chcą się uwolnić od stylistycznych odniesień do przeszłości. Najpierw przez nowość tematyki: swoje tematy czerpią z rzeczywistości społecznej, nie bacząc na "akademickie piękno". Także przez nowe sposoby malowania: nad doskonale modelowane postacie z przeszłości przedkładają oni non finito, ulotne wrażenie. Atelier zastępują plenerem, pracą nad motywem. Domagają się dla siebie nowej roli: artysta nie jest już malarzem historii, portretów, pejzaży, ale świadkiem wszechświata.