Traktat o masonerii i regularności.

"Ponoć najstarsza masoneria nie zajmowała się sprawami społecznymi i politycznymi. Ponoć najstarsza masoneria wymagała wśród Trzech Wielkich Świateł - Biblii. Ponoć najstarsza masoneria odrzucała niewierzących. Ponoć tzw. regularna masoneria nie wojowała z Kościołem. Na blisko 450 stronach swojego traktatu Karol Wojciechowski pieczołowicie rozbiera te i podobne tradycjonalistyczne mity do naga. Ukazuje taki obraz tzw. regularnej masonerii, którego zapewne nie zna bardzo wielu członków tegoż nurtu masońskiego, zajętych bieżącym życiem lożowym, nie mówiąc o osobach spoza wolnomularstwa.

Spis treści

Przedmowa

Rozdział I. Panorama Ars Regia i szczypta definicji
1. Definicje wolnomularstwa . 23
2. Uznanie dawniej i dziś. Zasady . 27
3. Panorama masonerii nieregularnej . 36
4. Zasady rozpoznania masonerii pozaregularnej 52
5. Zróżnicowanie w ramach wolnomularstwa regularnego . 60
6. Masoneria nieregularna a dzika loża 66

Rozdział II. Spór o Andersona i landmarki, czyli kto naprawdę wprowadzał innowacje do masonerii
1. Początki zorganizowanego wolnomularstwa spekulatywnego 69
2. Konstytucja Andersona - tradycja czy postęp? . 74
3. Osoba Jamesa Andersona . 82
4. Landmarki dawniej i obecnie . 85
5. Innowacyjna zasada terytorialności 91

Rozdział III. 1877 r. czy wcześniej?
1. Francuzi nie byli pierwsi. Mit niezwłocznego zerwania stosunków . 93
2. Droga do laicyzacji sprzed 1877 r. i dalsze reperkusje . 98

Rozdział IV. Niejasny obraz ideowy wolnomularstwa światowego do lat 30. XX w.
1. Wolnomularstwo męskie u progu lat 30. w Europie i Ameryce Południowej 105
2. Pozycja wolnomularstwa francuskiego i innych organizacji liberalnych w świecie Ars Regia
2.1 Pierwszy kontratak brytyjskich Anglosasów . 112
2.2 Francja
Wielki Wschód i Wielka Loża Francji 113 RSR i powrót tradycyjnej Sztuki Królewskiej do Francji 114 Camille Savoire i Wielkie Kolegium Rytów WWF 117 Wielka Loża Niezależna i Regularna Francji na tle swych francuskich konkurentów 118
3. Wolnomularstwo anglosaskie wobec prześladowań wojennych Sztuki Królewskiej w Europie 120

Rozdział V. Wolnomularstwo amerykańskie wobec masonerii francuskiej i nurtu liberalnego
1. 1868 r. i 1877 r. 122
2. Odbudowa stosunków z wolnomularstwem romańskim . 123
3. Dyskusje amerykańskich masonów o obliczu ideowym wolnomularstwa francuskiego . 130
4. Ponowne zrywanie więzi . 137
5. Okres powojenny. Koniec podwójnego uznania 141

Rozdział VI. Ryt Szkocki Dawny i Uznany w skali międzynarodowej - przemiany
1. Ryt szkocki - narodziny, rozwój, dylematy ideowe . 147
2. Międzynarodowe zjazdy RSDiU . 149
3. Adogmatyzm rytu szkockiego . 150
4. RSDiU a polityka . 154
5. Ryt Szkocki - powojenna stabilizacja . 157

Rozdział VII. Międzynarodowe inicjatywy masońskie w okresie międzywojennym i po wojnie
1. Międzynarodowe Stowarzyszenie Wolnomularskie AMI
1.1 Okoliczności powstania 159
1.2 Struktura i zasady stowarzyszenia 160
1.3 Członkostwo w AMI i autorytet stowarzyszenia 163
1.4 AMI a obediencje "w pełni" regularne . 165
1.5 Wystąpienie Wielkiej Loży Nowego Jorku i Wielkiego Wschodu Holandii . 166
1.6 W obliczu wojny . 167
1.7 Smutny finał 169
2. Powszechna Liga Wolnomularska (UFL)
2.1 Początki 171
2.2 UFL wobec wydarzeń na świecie 172
2.3 Pod obstrzałem anglosaskim 173
3. Międzynarodowa aktywność wolnomularska w okresie powojennym
3.1 Kraje latynoamerykańskie 174
3.2 CLIPSAS i inni 175

Rozdział VIII. Zmiana układu sił czyli droga do izolacji liberalnych po wojnie
1. Bilans zniszczeń i strat wojennych 179
2. Kontratak Anglosasów. Zwycięzca dyktuje warunki 181
3. Francja czyli nieregularna wyspa w morzu regularności 186
4. Losy powojenne Sztuki Królewskiej w innych krajach
4.1. Niemcy i Austria 192
4.2. Szwajcaria - europejska wyspa Ars Regia w morzu wojny 197
4.3. Beneluks . 200
4.4. Portugalia 202
4.5. Skandynawia 203
4.6. Włochy . 204
4.7. Azja . 206
4.8. Ameryka Południowa . 207
4.9. Afryka 209
5. Mechanizmy wewnętrznych podziałów obediencyjnych . 210

Rozdział IX. Wielka Loża Narodowa Polski i jej perypetie doktrynalne
1. Krótka historia reaktywacji wolnomularstwa polskiego u progu XX w. 213
2. Oblicze ideowe wolnomularstwa w II RP. Kierunek społeczny czy "duchowy"? . 219
3. Podstawowe zasady konstytucyjne wolnomularstwa polskiego w II RP . 225
4. "Konserwatywno-liberalne" relacje WLNP. Historia uznań polskiego wolnomularstwa w II RP 226
5. Wolnomularze polscy . 236
6. Społeczno-polityczna aktywność wolnomularstwa polskiego 239
7. Loże "Kopernik" a regularność polskiej masonerii 257
8. Kto przejął cechy dawnego wolnomularstwa polskiego? . 265

Rozdział X. Kobiety a wolnomularstwo

Rozdział XI. Antyklerykalizm a regularność masońska
1. Wprowadzenie do tematu 279
2. Antykościelne działania masonerii włoskiej . 285
3. Polskie wolnomularstwo wobec problemu klerykalizmu . 292

Rozdział XII. Regularyzacja
1. Definicja . 298
2. Regularyzacja a ponowna inicjacja. Praktyka lóż amerykańskich i europejskich 300
3. Regularyzacja w Polsce . 308
4. Liberalni, którzy regularyzują 313
5. Wnioski końcowe . 315

Rozdział XIII. Paradoksy losu
1. Postępowy epizod w Memphis-Misraim . 320
2. Wolnomularstwo prusko-niemieckie i jego aktywność na ziemiach polskich w czasach II RP
2.1. Krótki rys historyczny początków masonerii niemieckiej . 323
2.2. Wolnomularstwo niemieckie wobec przemian społeczno-politycznych i wydarzeń wojennych w XIX i XX w. . 325
2.3. Wolnomularstwo prusko-niemieckie na ziemiach polskich i w II RP 329
2.4. Paradoksalna sytuacja Związku Niemieckich Lóż Wolnomularskich . 332
3. Prince Hall
3.1 Narodziny wolnomularstwa czarnoskórych 337
3.2 Casus Prince Hall jako przykład manipulacji zasadami uznania przez wolnomularstwo białych w USA 340
3.3 Wolnomularstwo afroamerykańskie po II wojnie św. . 342
4. Wielkie Przeorstwo Galów . 345
5. Casus rumuński 349
6. Kościuszko pod Białym Orłem z nieregularnego Wschodu? 351
7. Wolność - Równość - Braterstwo . 356

Rozdział XIV. Dlaczego nie warto przesadzać. Logika i konsekwencje
1. Być świętszym od papieża
Pierwociny masonerii spekulatywnej 362 Nurt pozaregularny a wolnomularstwo 364 Regularność 365 Kim jest Wielki Architekt Wszechświata 366 Jak to było z 1877 r.? 366 Zróżnicowany krajobraz wolnomularstwa francuskiego 369 Wolnomularstwo amerykańskie a Sztuka Królewska we Francji 370 Heretycy w rycie szkockim 371 AMI jako platforma współpracy regularnych, liberalnych i quasi-regularnych 372 Wojenna i powojenna klęska nurtu pozaregularnego 373 Zmiana twarzy obediencji quasi-regularnych i niektórych regularnych 374 Konserwatyści na służbie polityki czyli o parę słów o masonerii staropruskiej i niemieckiej 375 WLNP jako przykład wierności nurtowi romańskiemu pod szyldem WBW 376 Czy nieregularni to też masoni? 378 Argumentum a simile czyli parę słów o analogiach 380 ..i cała reszta... 382
2. Konsekwencje upraszczania terminologii w imię jedynie słusznej idei 391
3. Różne punkty widzenia kwestii 395
4. Uświęcona wizja historii . 405

Zakończenie

Apendyks. Wielki Architekt Wszechświata. Kim/czym jest i z czego buduje?
1. Troszkę historii . 416
2. Budować z niczego 418
3. Koncepcje Wielkiego Architekta Wszechświata . 419
4. Wielki Architekt na gruncie polskiego wolnomularstwa 424
5. Podsumowanie . 431