Publikacja oparta na materiałach rękopisów z archiwów wileńskich (Litewskiego Archiwum Historycznego, Archiwum Litewskiej Akademii Nauk) oraz drukowanych materiałach źródłowych. Zasadniczą jej część stanowią biogramy księży-nauczycieli religii rzymskokatolickiej w szkołach średnich kresów północno-wschodnich Rzeczypospolitej w okresie między powstaniem listopadowym i styczniowym. Poprzedzone obszernym wstępem, biogramy te wpisane zostały w dzieje stosunków kulturalnych polsko-rosyjskich oraz obraz szkolnictwa i życia codziennego szkoły na ziemiach pod zaborem rosyjskim.